Hanna Adamczewska-Wejchert

Hanna Adamczewska-Wejchert z mężem w pracy

Hanna Adamczewska-Wejchert była jedną z kluczowych postaci w powojennej historii architektury i urbanistyki. To między innymi jej zawdzięczamy wygląd i układ wielu miast, w tym Warszawy i Tychów, którym po wojnie nadano kształt, jaki znamy dzisiaj.

Architekt była członkinią i rzeczoznawczynią Stowarzyszenia Architektów Polskich, w latach 1950−1951 wchodziła w skład zarządu Okręgu Warszawskiego. Honorowa członkini Towarzystwa Urbanistów Polskich.

Urodzona w 1920 roku w Radomiu Adamczewska studia architektoniczne rozpoczęła przed wojną, kontynuowała je na tajnych kompletach w czasie okupacji, a dyplom zrobiła w 1946 roku.

W czasie wojny była więźniarką obozu w Ravensbrück, gdzie trafiła w 1944 roku i przebywała do wyzwolenia obozu 30 kwietnia 1945. Po wojnie trafiła do Biura Odbudowy Stolicy, gdzie pracowała przy planach odbudowy Warszawy. Ten okres opisała w „Trzech wspomnieniach o BOS” (http://www.beta.architektura.warszawa.sarp.org.pl/pliki/2996_4f44df677fe83-adamczewska_hanna_o_bos_kronika_warszawy-r1989-t20-n1_77-s45-52_lr.pdf).

Pracę architekta rozpoczęła w 1948 w pracowni Politechniki Warszawskiej, a w 1950 stanęła na czele pracowni Miastoprojektu–ZOR.

Jej kariera naukowa była związana z Politechniką Warszawską, gdzie w 1959 uzyskała tytuł doktora nauk technicznych, a w 1963 zrobiła habilitację. W 1970 nadano jej stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1975 mianowano profesorem zwyczajnym.

Przez lata wykładała studentom zasady budowy miast. Wspólnie z mężem prowadziła autorskie wykłady: „Elementy kompozycji urbanistycznej” i „Zasady budowy miast” (później opublikowane).

Wchodziła też w skład redakcji Instytut Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Warszawskiej, dokumentującej prace naukowe i podręczniki dla urbanistów.

Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych Wejchertom powierzono stworzenie koncepcji zagospodarowania przestrzennego miast na Śląsku, m.in. Chorzowa, Katowic, czy Rudy Śląskiej.

W 1951 roku małżonkowie wygrali konkurs architektoniczny na projekt miasta Nowe Tychy. Było to olbrzymie przedsięwzięcie, które miało wpływ na rozwój Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jego celem miało być odciążenie Katowic i stworzenie zaplecza mieszkalnego dla pracowników aglomeracji śląskiej. Założenia projektu były bardzo ambitne, układ Nowych Tychów podzielono na strefy: kolejową, mieszkalną, rekreacyjną, użyteczności publicznej i zieloną, a wszystko to miało zostać zrealizowane w duchu socrealizmu. Wejchertom udało się jednak oprzeć go w większości o ideały modernistyczne, głównie dzięki temu, że realizacja przeciągnęła się do lat 80., kiedy ideały socrealistyczne przestały obowiązywać.

W Tychach stoi pomnik Kazimierza Wejcherta i Hanny Adamczewskiej-Wejchert, nazywany pomnikiem „Rodziców miasta” (jego odsłonięcie miało miejsce jesienią 2013 roku). Ta para zasłużonych dla miasta projektantów ma tam również ulicę swojego imienia.

Hanna Adamczewskiej-Wejchert i jej mąż Kazimierz Wejchert są uważani za twórców warszawskiej szkoły projektowania urbanistycznego.

Dodaj komentarz