Tylman z Gameren

Wielki architekt, Tylman z Gameren, urodził się 3 lipca 1632 roku w Utrechcie. Swoje 72-letnie życie poświęcił na projektowanie budynków. Jego dzieła były tworzone w duchu baroku klasycyzującego. Zmarł w Warszawie w 1706 roku. Zostawił po sobie wiele wybitnych, podziwianych do dziś, budynków.

Życiorys Tylmana

Wiadomo, że artysta dużo podróżował – głównie do Niemiec i Włoch. Prawdopodobnie odwiedzał również Francję. Podróże nie były jednak jednym, co mogło ukształtować tego wybitnego architekta. Tylman był wszechstronny. Zdobył wykształcenie jako wojskowy. Uczył się również geometrii i humanistyki a przez pewien okres oddał się również malarstwu. Jego dzieła niestety, na dzień dzisiejszy, nie zostały zidentyfikowane. Około roku 1660 szkolił swoje umiejętności architektoniczne i malarskie w Wenecji. Uczył go sam Jacob van Campen.

W 1664 roku Tylman rozpoczął pracę dla Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Następnie, po tym jak uzyskał serwitorat, tworzył projekty dla króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Przyjechał zatem do Warszawy, gdzie mieszkał w pięknej, należącej do niego kamienicy przy ulicy Piwnej 31. Zmarł w stolicy w 1706 roku i tam też został pochowany.

Poglądy artysty

Tylman był mieszanką artysty, uczonego, filozofa i wirtuoza. Służył dumnie monarsze Polski i godnie reprezentował dwór. Był też, jako pierwszy w Polsce, rozróżniany jako architekt. Wcześniej nie było bowiem podziału na architekta oraz wykonawcę. Wyróżnienie to wynikało z nowopowstałej idei, głoszącej jakoby rysunek przeważał znacząco nad dziełem wykonanym.

Dzieła Tylmana z Gameren

Pozostawił po sobie wiele wybitnych dzieł. Głównymi obszarami jego zainteresowań były pałace i dwory. Projektował jednak także kościoły, nagrobki, fortyfikacje a nawet ołtarze. Do najbardziej znanych należą:

  • Pałac Krasińskich w Warszawie,
  • Pałac Lubomirskich w Dąbrowie Tarnowskiej,
  • Pałac Czapskich w stolicy,
  • Łazienka królewska Ujazdowa w Warszawie,
  • Pałac w Puławach,
  • Pałac Czartoryskich w Lublinie,
  • Kościół Sakramentek w Warszawie,
  • Kościół Św. Anny w Krakowie,
  • Kaplica Królewska w Gdańsku,
  • Nagrobek Zofii Lubomirskiej,
  • Fortyfikacje w Łańcucie,
  • Ołtarz świętej Felicyssymy i Genowefy w kościele Świętego Krzyża w Warszawie.

Tylman brał również udział w licznych przebudowach. Wszystkie dzieła są wyłącznie jego projektami, nie był jednak ich wykonawcą.

Tylman z Gameren był wielkim artystą, na którego twórczość z pewnością wpłynęło wiele czynników. Jednym z nich prawdopodobnie były studia, które odbył w kraju urodzenia. Inspirował się również tym, co widział w trakcie swoich podróży – francuskie dzieła, włoskie budowle. Zapewne kierował się również potrzebami i oczekiwaniami klientów. W Polsce były to przede wszystkim wygoda użytkowania i trwałość projektowanych dzieł. Estetyka grała drugie skrzypce, choć Tylman nigdy nie pomijał jej całkowicie. Na cześć jego osoby w 1961 roku nazwano warszawską ulicę. Aktualnie ulica, znajdująca się na Śródmieściu, nosi nazwę Tylmana Gamerskiego.

Dodaj komentarz