Zamek Królewski na Wawelu

Jeden z najbardziej znanych Polakom zabytków to właśnie Zamek Królewski na Wawelu, znajdujący się w Krakowie. Nie bez powodu jednak zyskał on taką sławę. To ogromny, imponujący obiekt, ale odgrywał (i wciąż odgrywa) ważną rolę w kraju. Od dawna z resztą Wawel, jako lokalizacja, był doceniany. Mówi się, że już w epoce paleolitu był on ważny dla wiślańskich plemion. Nic zatem dziwnego, że właśnie tam powstał Zamek obronny i przez długi czas stanowił rezydencję dla głów państwa polskiego.

Wawel – trochę historii

Historia tego miejsca jest długa i skomplikowana. Pewne jest jednak, że Zamek przez lata był niejednokrotnie przebudowywany oraz odbudowywany (chociażby po pożarze z 1499 roku). Ciągłe zmiany, wprowadzanie nowych stylów architektonicznych, remontowanie wnętrz oraz elementów zewnętrznych zamku i fakt, że przez wieki pracowało nad nim wielu architektów – to wszystko sprawia, że Zamek Królewski na Wawelu to jeden z najciekawszych obiektów w Polsce. Turystów przyciąga do niego nie tylko długa historia i rola, jaką odgrywał on w kraju przez lata, ale również niepowtarzalna architektura zabytku.

Co warto wiedzieć o Zamku Królewskim?

Na przełomie XI i XII wieku, z racji przeniesienia stolicy Polski do Krakowa, na Wawelu zbudowano duży zamek obronny w północno-wschodniej części wzgórza. Wzniesiony został on początkowo w stylu romańskim. Obiekt składał się wówczas z budynku mieszkalnego oraz wieży obronnej. W pobliżu powstawała również niezliczona ilość obiektów sakralnych, gdyż Wawel był wówczas bardzo ważnym ośrodkiem dla chrześcijan. Wschodnia część wzgórza została otoczona murem – tam znajdował się zamek wyższy. Na zachód od wąwozu, który wówczas dzielił Wawel, znajdował się natomiast zamek niższy. W pierwszej połowie XII wieku we wschodnim narożniku obwarowań obiektu powstała wieża obronna – o kwadratowym kształcie, natomiast w część obwałowania po stronie wschodniej wbudowana została druga wieża murowana, której kształt przypomina cylinder.

Wiek XIV i XV – zmiany

Wawel cały czas był przebudowywany i rozbudowywany. W XIV i XV wieku powstało mnóstwo mniejszych budynków, ale również takie obiekty jak:

  • Wieża Łokietkowa (a później Wieża Duńska),
  • Rozbudowana rezydencja Monarsza,
  • Brama Dolna,
  • Kurza Stópka,
  • Wieża Senatorska,
  • Wieża Sandomierska,
  • Przedmurze Zamku Dolnego,
  • Fortyfikacje Zamku Górnego.

Pojawił się również styl gotycki, a wnętrza, które były w nim zbudowane, pokryte zostały malowidłami. Tak Zamek wyglądał aż do końca XV wieku. W 1499 roku wybuchł jednak pożar, który strawił ogromną część obiektu.

Odbudowa i późniejszy okres

Na odbudowę obiekt nie czekał długo – po kilku latach został odnowiony i to w stylu renesansowym. Mawia się, że to właśnie Wawel jest kolebką tego stylu w Polsce. W 1536 roku, gdy rezydencja została odbudowana, uległa kolejnemu pożarowi. Dwa skrzydła – południowe i wschodnie – wymagały kolejnej odbudowy, która rozpoczęła się w 1537 roku a została ukończona w roku 1549. Niestety, jeszcze w tym samym wieku, ogień po raz kolejny wybuchł w obiekcie. W 1595 roku pożar zniszczył skrzydło północne i część skrzydła wschodniego. Tym razem odbudowywany był w stylu barokowym. Późniejszy okres nie był jednak najszczęśliwszy dla Wawelu – zamek wielokrotnie został zniszczony, m.in. przez potop szwedzki, grabieże i okupacje. Pod koniec XVII wieku został on, co prawda, odrestaurowany, jednak już z początkiem XVIII wieku ponownie strawił go pożar. Dopiero w roku 1726 biskup Konstanty Felicjan Szaniawski zainicjował położenie dachów zniszczonych po pożarze i remont wnętrz Zamku. 1772 rok okazał się jednak kolejnym trudnym momentem dla Wawelu – zamek uległ bowiem zniszczeniu przez trwające wówczas walki. Odremontowano go jednak bardzo szybko – w pół roku. Tym razem na ścianach Zamku zagościł modny styl klasycystyczny.

Wiek XIX i XX nie były łaskawe dla Wawelu. Kiedy Polska utraciła niepodległość, został on zniszczony przez wojska zaborcze. W połowie XIX wieku przeprowadzono prace, które miały na celu pozbawienie Zamku, charakterystycznych dla niego, barokowych oraz renesansowych elementów. Wówczas nadano mu styl neogotycki. Jednak po II Wojnie Światowej Zamek został jednak ponownie odrestaurowany i powrócił do niego barokowy, renesansowy oraz klasycystyczny styl. Zadbano również o to, by wyposażyć go w piękne dzieła sztuki, które większości zostały skradzione wcześniej przez niemieckie wojska.

Dodaj komentarz