Plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, co oznacza, że obowiązuje tylko na obszarze danej gminy. Plan określa, w jaki sposób wykorzystane mogą być działki na terenie gminy lub miasta. Decyzje w tej sprawie podejmuje rada gminy lub miasta.
Kształtowanie polityki przestrzennej leży w kompetencji gminy. Podczas uchwalania planu miejscowego, gmina powinna wziąć pod uwagę zarówno interes publiczny jej mieszkańców, jak i interes podmiotów prywatnych, które w oparciu o zapisy MPZP będą realizować inwestycje na terenie gminy.
Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego to proces wieloetapowy. Zaczyna się od podjęcia przez radę gminy uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzania planu miejscowego. Informacja, że podjęta została taka uchwała, podawana jest do wiadomości publicznej poprzez zamieszczenie ogłoszenia w lokalnej prasie lub jego publikację w Biuletynie Informacji Publicznej. Informacja ta zawiera także wezwanie do składania ewentualnych wniosków do planu w terminie nie krótszym niż 21 dni od dnia ogłoszenia. Niezależnie od tego, czy jest się właścicielem nieruchomości w danej gminie, można złożyć wniosek do planu. Nie trzeba nawet być mieszkańcem gminy. Rada gminy nie ma jednak obowiązku uwzględnienia złożonych wniosków.
Kolejnym krokiem jest zawiadomienie przez wójta, prezydenta lub burmistrza instytucji i organów, takich jak regionalna dyrekcja ochrony środowiska czy wojewódzki konserwator zabytków, które będą zaangażowane w uzgadnianie i opiniowanie planu. Projekt planu wraz z prognozą finansową skutków jego uchwalenia przekazywany jest do zaopiniowania przez wymienione instytucje. Jeśli zgłoszą jakieś opinie lub uwagi, wprowadzane są one do planu.
Następnie plan udostępniony jest do wglądu, co musi zostać ogłoszone 7 dni wcześniej. Projekt planu dostępny jest do publicznego wglądu na stronach Biuletynu Informacji Publicznej oraz w siedzibie urzędu gminy nie krócej niż przez 21 dni. W tym czasie organizowana jest także przynajmniej jedna publiczna debata na temat rozwiązań zaproponowanych w projekcie planu. Osoby, które mają uwagi do projektu planu, mogą je wnieść w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia projektu do publicznego wglądu. Daje to możliwość wpłynięcia na zapisy planu przez podmioty, np. przedsiębiorstwa, których interesów plan może dotyczyć.
Organ wykonawczy gminy ma 21 dni na rozpatrzenie złożonych uwag i ewentualne wprowadzenie zmian do planu. Ostatni etap sporządzania planu polega na przedstawieniu go radzie gminy. Do projektu dołącza się także listę uwag, które nie zostały uwzględnione. Rada gminy sprawdza, czy zapisy planu zgodne są z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Na tym etapie rada gminy może stwierdzić, że należy wprowadzić zmiany lub uwzględnić jakieś złożone wcześniej uwagi i wówczas procedura planistyczna zostaje powtórzona. Jeśli jednak rada gminy pozytywnie oceni przedstawiony projekt, zostaje podjęta uchwała w sprawie przyjęcia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Kolejny krok to przekazanie uchwały wraz z niezbędnymi materiałami do wojewody, który ocenia ich zgodność z prawem. Jeśli wszystko przebiegło poprawnie, wojewoda zarządza publikację uchwały w dzienniku urzędowym województwa.
