Teatr Królewski w Starej Oranżerii

Widok na budynek Starej Oranżerii w Łazienkach Królewskich

Łazienki Królewskie w Warszawie to jedno z najbardziej znanych i najpiękniejszych miejsc w stolicy Polski. Piękny park, mnóstwo zieleni i wiele miejsc przeznaczonych do odpoczynku, a to wszystko otoczone wspaniałą architekturą. Jedną z najmłodszych budowli zdobiących to niesamowite miejsce jest Stara Oranżeria. To właśnie w jej wnętrzu mieści się Teatr Królewski, czyli szczególne miejsce, w którym sztuką delektował się sam Stanisław August Poniatowski.

Stara Oranżeria w Łazienkach Królewskich w Warszawie powstała w latach 1785-1788. Zaprojektował ją zaufany architekt Stanisława Augusta, Włoch Dominik Merlini. Jemu także król zlecił zaprojektowanie teatru, który na część króla zwany jest również Stanisławowskim. Zgodnie z osiemnastowieczną sztuką architektoniczną, Merlini zaplanował kilka alternatywnych wersji wkomponowania teatru w budynek Oranżerii. Ostatecznie zdecydowano o wzniesieniu budynku, który z lotu ptaka przypominać miał końską podkowę. Wybór ten pozwolił usytuować sam teatr po wschodniej stronie, natomiast jego zachodnia część została przeznaczona jako pokoje dla występujących w spektaklach artystów. Oba skrzydła połączyła oranżeria, która została urozmaicona pracami czołowego przedstawiciela klasycyzmu w Polsce, Jana Chrystiana Kamsetzera.

Prace budowlane rozpoczęły się w 1784 roku. Projekt przewidywał umożliwienie obejrzenia sztuki 200 osobom na widowni. Miejsca siedzące zostały zainstalowane na kwadratowym planie. W sumie złożyło się to na 9 lóż. Znajdowały się one na parterze i pierwszym piętrze. Wszystko zostało ozdobione drewnianymi ścianami. Teatr Królewski miał być zbudowany w sposób wysublimowany. Z jednej strony miał się niejako wtopić w inne dzieła architektury w Łazienkach Królewskich, z drugiej zewnętrzne i wewnętrzne dekoracje ozdabiające budynek miały wszystkich odwiedzających wprawiać w zachwyt.

Wnętrze teatru urozmaicili nadworni artyści króla Poniatowskiego, rzeźbiarz pochodzenia francusko – flamandzkiego André Le Brun oraz polski dekorator i malarz Jan Bogumił Plersch. Główna koncepcja zastosowana przez nich w środku teatru opierała się na gloryfikacji króla. W honorowym miejscu nad sceną namalowano techniką monochromatyczną kartusz herbu Rzeczypospolitej. Podobizna króla Stanisława Augusta była otoczona przez najwybitniejszych dramaturgów w historii m.in. Sofoklesa, Szekspira i Moliera. Widnieje nad nimi grecki bóg piękna, życia i śmierci, Apollo osadzony przez artystów na kwadrydze. Takie przedstawienie postaci miało nawiązywać do mitologii greckiej. Innym ważnym przesłaniem była heliocentryczna teoria Mikołaja Kopernika.

Oficjalne otwarcie Teatru Królewskiego odbyło się we wrześniu 1788 roku. Przewodniczył temu sam król, który jako główny ówczesny mecenas polskiej sztuki nie krył dumy ze zrealizowanej z jego inicjatywy inwestycji. W XIX wieku budynek teatru został przejęty przez rosyjskiego cara. W tamtym okresie stracił nieco na znaczeniu. Budynek przetrwał na szczęście drugą wojnę światową. Po niewielkich rekonstrukcjach w okresie PRL-u teatr szczyci do dziś swoją obecnością.

Dodaj komentarz